زمان تقریبی مطالعه: 4 دقیقه
 

ابومحمد روح بن عباده قیسی بصری




ابومحمد روح بن عبادة قیسی بصری (م ۲۰۵ هـ)، از مفسران، حافظان و محدثان اهل‌سنت شمرده می‌شود.


۱ - معرفی اجمالی


ابومحمد روح بن عبادة بن علاء بن حسان قیسی بصری، از قبیله بنی قیس بن ثعلبه
[۱] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۹، ص۴۰۲.    
و اهل بصره بود که به بغداد رفت و مدتی در آن شهر به نقل حدیث پرداخت.
[۲] ابن‌جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۰، ص۱۴۳.    
از افرادی مانند اسامه مدنی، سفیان ثوری و حماد بن سلمه، شعبه و ابن‌جریج روایت نقل کرد
[۳] ابن‌حبان، محمد بن حبان، الثقات، ج۸، ص۲۴۳.    
ثعلبی در تفسیر از وی بهره برده است. بزرگانی مثل احمد بن حنبل
[۴] خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۸، ص۴۰۰.    
[۵] عادل نویهض، معجم المفسرین، ج۱، ص۱۹۱.    
و محمد بن مرزوق بصری از او روایت نقل کردند.
او از جمله محدثانی بود که در طلب حدیث و نوشتن و نقل آن تلاش بسیار داشت و احادیث زیادی را نقل کرد.
[۶] مزی، یوسف بن عبدالرحمن، تهذیب الکمال، ج۹، ص۲۴۲.    
[۷] مزی، یوسف بن عبدالرحمن، تهذیب الکمال، ج۹، ص۲۴۴.    
[۸] داوودی شمس‌الدین، محمد بن علی، طبقات المفسرین، ج۱، ص۱۷۹.    

برخی از رجال نویسان اهل‌سنت او را محدثی ثقه و مورد اعتماد و صدوق دانسته‌اند
[۹] ابن‌ابی‌حاتم رازی، عبدالرحمن بن محمد، الجرح و التعدیل، ج۳، ص۴۹۸.    
و برخی دیگر او را در این زمینه قوی ندانسته‌اند.
[۱۰] ذهبی، محمد بن احمد، میزان الاعتدال، ج۲، ص۵۹.    

او فردی بزرگوار و بخشنده بود و افرادی که دیه و تاوانی بر عهده داشته و توان پرداخت آن را نداشتند، او متقبّل پرداخت آن می‌شد.

۲ - تاریخ وفات


روح بن عباده سرانجام در ماه جمادی‌الاولی سال ۲۰۵
[۱۱] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۱۴، ص۷۹.    
[۱۲] بخاری، اسماعیل بن ابراهیم، التاریخ الکبیر، ج۳، ص۳۰۹.    
[۱۳] صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۱۴، ص۱۰۳.    
[۱۴] ذهبی، محمد بن احمد، العبر فی خبر من غبر، ج۱، ص۲۷۲.    
[۱۵] ابن‌تغری بردی، یوسف بن تغری بردی، النجوم الزاهره، ج۲، ص۱۷۹.    
یا ۲۰۷ در بصره درگذشت.
[۱۶] خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۸، ص۴۰۵.    
[۱۷] خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۸، ص۴۰۰.    


۳ - آثار


کتاب‌های تفسیر القرآن و السنن و الاحکام اثر روح بن عباده می‌باشد.
[۱۸] بابانی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۳۷۱.    
[۱۹] ابن‌ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۲۷۹.    
[۲۰] ابن‌عماد حنبلی، عبدالحی بن احمد، شذرات الذهب، ج۳، ص۲۸.    
خطیب بغدادی می‌گوید: در سنن و احکام و تفسیر تالیف دارد و مورد ثقه است.
[۲۱] ذهبی، محمد بن احمد، تذکرة الحفاظ، ج۱، ص۲۵۶.    


۴ - مطالعه بیشتر


برای مطالعه بیشتر به منابع زیر مراجعه شود.
[۲۲] دولابی، محمد بن احمد، الکنی و الاسماء، ج۱، ص۵.    
[۲۳] سزگین، فواد، تاریخ التراث العربی، ج۱، ص۹۱.


۵ - پانویس

 
۱. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۹، ص۴۰۲.    
۲. ↑ ابن‌جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۰، ص۱۴۳.    
۳. ↑ ابن‌حبان، محمد بن حبان، الثقات، ج۸، ص۲۴۳.    
۴. ↑ خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۸، ص۴۰۰.    
۵. ↑ عادل نویهض، معجم المفسرین، ج۱، ص۱۹۱.    
۶. ↑ مزی، یوسف بن عبدالرحمن، تهذیب الکمال، ج۹، ص۲۴۲.    
۷. ↑ مزی، یوسف بن عبدالرحمن، تهذیب الکمال، ج۹، ص۲۴۴.    
۸. ↑ داوودی شمس‌الدین، محمد بن علی، طبقات المفسرین، ج۱، ص۱۷۹.    
۹. ↑ ابن‌ابی‌حاتم رازی، عبدالرحمن بن محمد، الجرح و التعدیل، ج۳، ص۴۹۸.    
۱۰. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، میزان الاعتدال، ج۲، ص۵۹.    
۱۱. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۱۴، ص۷۹.    
۱۲. ↑ بخاری، اسماعیل بن ابراهیم، التاریخ الکبیر، ج۳، ص۳۰۹.    
۱۳. ↑ صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۱۴، ص۱۰۳.    
۱۴. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، العبر فی خبر من غبر، ج۱، ص۲۷۲.    
۱۵. ↑ ابن‌تغری بردی، یوسف بن تغری بردی، النجوم الزاهره، ج۲، ص۱۷۹.    
۱۶. ↑ خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۸، ص۴۰۵.    
۱۷. ↑ خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۸، ص۴۰۰.    
۱۸. ↑ بابانی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۳۷۱.    
۱۹. ↑ ابن‌ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۲۷۹.    
۲۰. ↑ ابن‌عماد حنبلی، عبدالحی بن احمد، شذرات الذهب، ج۳، ص۲۸.    
۲۱. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تذکرة الحفاظ، ج۱، ص۲۵۶.    
۲۲. ↑ دولابی، محمد بن احمد، الکنی و الاسماء، ج۱، ص۵.    
۲۳. ↑ سزگین، فواد، تاریخ التراث العربی، ج۱، ص۹۱.


۶ - منبع


• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۳۳۶، برگرفته از مقاله «ابومحمد روح بن عبادة بصری».
• محمدهادی معرفت، تفسیر و مفسران، ج۱، ص۴۲۸.    


رده‌های این صفحه : حافظان حدیث اهل‌سنت قرن 3 (قمری) | درگذشتگان سال 205 (قمری) | درگذشتگان سال 207 (قمری) | راویان صاحب کتاب | محدثان اهل‌سنت قرن 3 (قمری) | مفسران سده سوم(قمری)




منبع: ویکی فقه ویکی فقه
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.